HomeAchtergrondColumn Vanwalleghem: 'Sultan Merckx'

Column Vanwalleghem: ‘Sultan Merckx’

Rik Vanwalleghem is vaste columnist bij Wieler Revue. Deze column verscheen in Wieler Revue 2, 2015.

Tijdens de vijfde rit van de Ronde van Oman stapten de renners van de fiets. De weersomstandigheden waren volgens hen te extreem om nog veilig te kunnen koersen. Het gebied werd geteisterd door een zandstorm en er heersten temperaturen van 45 graden Celsius. Tubes smolten en explodeerden, velgen kookten, remmen weigerden dienst. Tom Boonen zei: ,,We willen geen levens op het spel zetten.’’ Hij kon rekenen op de steun van Fabian Cancellara: ,,Er zijn grenzen. Dit was niet meer verantwoord.’’

In de karavaan sprak men van een ‘historisch protest’. Het is nochtans niet de eerste keer dat renners de boel stilleggen. In 2004 werd, ook op initiatief van Tom Boonen, het tweede gedeelte van de vierde rit in de Ronde van België geannuleerd wegens onvrede met het plaatselijke, al te gevaarlijke parkoers.

Twee jaar geleden werd Milaan-Sanremo geteisterd door sneeuwbuien, waardoor de beklimmingen van de Turchino en Le Manie werden geschrapt. De renners werden met bussen naar Finale Ligure gebracht voor een herstart. Maar een rist renners hadden er genoeg van en bleven in de bus. Onder hen ook opnieuw Boonen. ,,Ik heb er geen zin meer in’’, zei hij. ,,Dit is geen normaal verloop meer van een wedstrijd. De eerste uren waren bijna onmenselijk. Probeer maar eens enkele uren te fietsen in de sneeuw.’’

Vorig jaar vonden de renners het welletjes aan het slot van de vierde rit in de Giro, toen regen de plaatselijke omloop in Bari spekglad maakte. De organisatoren deden een toegift en neutraliseerden de laatste ronde, maar lieten de renners wel spurten voor de ritzege. Tientallen renners sloegen tegen de grond.

Er was ook rennersprotest nodig om de afdaling van de Kemmelberg, die in de regel deel uitmaakt van de parkoersen van de Driedaagse De Panne en van Gent-Wevelgem, te hertekenen. Maar dat gebeurde pas nadat in de voorgaande edities tientallen renners ettelijke botten hadden gebroken, meters huid hadden achtergelaten of massa’s tanden verloren. U vraagt het Jimmy Casper maar…

De conclusie is dat de omstandigheden al heel erg extreem moeten zijn vooraleer renners in opstand komen. Er is nog niet zo erg veel veranderd sinds de tijd dat de Franse schrijver Albert Londres tijdens de Tour van 1924 de renners aanduidde als ‘de dwangarbeiders van de weg’. De wielersport houdt graag het romantische mannetjesputtersbeeld van de renner in stand: hij is de nooit klagende sul die prehistorische condities aanvaardt en aan het handje loopt van de organisatoren.

In Oman hadden de renners het gelijk aan hun kant. In plaats van hun kant te kiezen, reageerde wedstrijdleider Eddy Merckx zeer ontgoocheld. ,,Als het regent in Parijs-Roubaix, is het ook gevaarlijk’’, zei hij, zich daarmee op een lijn stellend met zijn broodheren in Oman, de sultans en de sjeiks die protesten van hun bevolking ook met hooghartig onbegrip plegen weg te wuiven. Merckx voegde er meteen dreigend aan toe ‘dat (de renners) volgend jaar dan maar elders hun seizoen zouden moeten voorbereiden.’

Het is het argument waarmee de 19de-eeuwse industrieel zijn arbeiders platsloeg. ‘Wees blij dat je hier mag werken en hou verder je mond maar.’

Net goed dat het peloton zou wegblijven uit feodale gebieden als Qatar en Oman. Want haar aanwezigheid daar heeft niets met (de ontwikkeling van een) wielercultuur maar alles met geld te maken.

Het wordt, haast honderd jaar na Londres, hoog tijd dat de renners zich organiseren in een volwaardige vakbond. Die is in de normale wereld van vandaag misschien niet meer van deze tijd, maar aangezien de wielersport in haar sociale verhoudingen minstens een halve eeuw achterloopt, zouden ze in dat milieu nog hoogst nuttig en relevant zijn.

En wat doet de UCI in deze? Die staat er bij en kijkt er naar, geheel naar het beeld van haar lymfatische voorzitter Brian Cookson, die uitblinkt in het nemen van geen beslissingen. De meest opmerkelijke maatregel van de Brit sinds hij in september 2013 president werd bestond in het versoepelen van de technische keurslijf waaraan uurrecordfietsen moeten voldoen, dit onder druk van de Angelsaksische fietsindustrie. Met als gevolg dat nu namen als Voigt (43 jaar), Brändle en Dennis de historische lijst sieren, naast die van Coppi, Anquetil en … Merckx.

Ontvang onze nieuwsbrief

Geen update meer missen? Meld je dan aan voor de nieuwsbrief!

Laatste artikelen

Thijs Zonneveld over Van Aert: ‘Ook van veel Nederlanders gehoord dat ze het Van Aert gunden, ik vind het zo verdrietig voor hem’

De kopman van Team Visma | Lease a Bike brak meerdere ribben, zijn sleutelbeen...

Jan Bakelants pleit voor maatregelen na val Dwars Door Vlaanderen: ‘Soort airbag die in je rug zit’

Het wielervoorjaar 2024 werd gisteren in Dwars Door Vlaanderen helaas – bijna letterlijk –...

Bizar! Amaury Capiot brak 2 weken terug sleutelbeen, maar koerst alweer: ‘Vanuit de ploeg druk om te starten’

In de sprint van de Bredene Koksijde Classic kwam de Belg ten val en...

Renaat Schotte: ‘Zo’n valpartij nooit live gezien, het was gewoon vies’

Het wielervoorjaar 2024 werd gisteren in Dwars Door Vlaanderen helaas - bijna letterlijk -...

Meer zoals dit

Jan Bakelants pleit voor maatregelen na val Dwars Door Vlaanderen: ‘Soort airbag die in je rug zit’

Het wielervoorjaar 2024 werd gisteren in Dwars Door Vlaanderen helaas – bijna letterlijk –...

Renaat Schotte: ‘Zo’n valpartij nooit live gezien, het was gewoon vies’

Het wielervoorjaar 2024 werd gisteren in Dwars Door Vlaanderen helaas - bijna letterlijk -...

Matteo Jorgenson over Visma | Lease a Bike: ‘Ze hebben me zelfs nog verbaasd’

In ons nieuwste magazine – de superdikke seizoengids met alle info over het wielerseizoen...